“Każ mi z łaski swojej […] kupić dwanaście par filiżanek saskich […] byle pięknych […]”. Upodobanie do świata rzeczy Anny Ludwiki z Mycielskich Radziwiłłowej w świetle egodokumentów

Abstrakt

Artykuł ten poświęcony jest rekonstrukcji świata materialnego oraz upodobaniu do przedmiotów otaczających Annę Ludwikę Radziwiłłową, z domu Mycielską. Życie tej fascynującej kobiety przez długi czas pozostawało w cieniu jej poprzedniczki – ciotki Franciszki Urszuli z Wiśniowieckich (1705–1753), poetki i twórczyni Teatru w Nieświeżu. Intrygującym źródłem dostarczającym cennych informacji na temat drugiej żony Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńki” jest jej korespondencja, przechowywana w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Listy te nie tylko odsłaniają świat pełen emocji, ale także, w pewnym stopniu, rzucają światło na otaczającą księżnę rzeczywistość, w tym na materialne jej aspekty. Mając na uwadze powyższe, w niniejszym artykule nie tylko próbowano odpowiedzieć na pytanie w jakim stopniu świat materialny obecny jest w listach pisanych przez Annę Ludwikę? Podjęta została w nim również próba określenia, jak w tym konkretnym przypadku, przedstawia się relacja kobiety z przedmiotami; w jakim stopniu wpływały one (te przedmioty) na działania księżnej w różnych okolicznościach i definiowały jej przynależność do magnaterii. Kolejną kwestią którą należy rozważyć jest to, czy Anna Ludwika Radziwiłłowa jawi się jako twórczyni, czy jedynie odbiorczyni przedmiotów, a może weszła w rolę kolekcjonerki wyrafinowanych i luksusowych obiektów? W tym kontekście, szczególnie interesujące, wydaje się być pytanie pytanie, w jakim stopniu księżna kształtowała otaczający ją świat materialny. Prezentowany artykuł stanowi próbę odpowiedzi na tak postawione pytania.