Józef Szwejk jako bohater teatralny. Adaptacje sceniczne powieści Jaroslava Haška w polskich teatrach w okresie II RP

Abstrakt

Tematem artykułu są pierwsze polskie adaptacje teatralne powieści Jaroslava Haška Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej oraz ich inscenizacje. Były to premiery z okresu 1929-1930 w Teatrze Miejskim w Łodzi, Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Teatrze Polskim w Poznaniu, Teatrze Polskim w Warszawie i Teatrze Rozmaitości we Lwowie. Opracowali je wybitni polscy pisarze – Józef Wittlin, Marian Hemar i Emil Zegadłowicz, po części na podstawie adaptacji niemieckiej autorstwa Jana Reimanna i Maksa Broda. Reżyserami byli Leon Schiller, Teofil Trzciński, Stanisława Wysocka oraz Karol Borowski. W roli tytułowej występowali Michał Znicz, Stefan Jaracz i Franciszek Biesiadecki. Największe powodzenie miała inscenizacja warszawska. Osiągnęła 79 spektakli. Adaptacje powieści wzbudziły zainteresowanie krytyki teatralnej.    

Pierwsze tłumaczenie pierwowzoru literackiego zostało dokonane przez Pawła Hulkę-Laskowskiego w l. 1927-1931. Przeróbki dramatyczne zaowocowały dodatkowym upowszechnieniem bardzo popularnej powieści i tytułowego bohatera wśród polskich odbiorców. Celem artykułu jest ustalenie ich znaczenia w naszej tradycji teatralnej. Kolejne adaptacje sceniczne Przygód dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej zaczęto wystawiać w Polsce dopiero po II wojnie światowej.